Nudging

Het woord komt vanuit het Engels en betekent duwtje. Je wilt zo mensen een duwtje geven in de door jou gewenste richting.  Door bijvoorbeeld een kleine aanpassing te doen in de omgeving kun je (onbewust) menselijk gedrag sturen.

Een bekend voorbeeld is de vlieg die geplakt zit in sommige urinoirs. De vlieg zorgt ervoor dat mannen hun straal beter richten, met als resultaat veel minder gespetter en daarmee een forse besparing op schoonmaakwerk.

Hoe nudging wordt ingezet

Nudging is een krachtige en subtiele techniek, met de kennis van gedragswetenschap en psychologie, om het gedrag van mensen te sturen zonder hun keuzevrijheid te beperken. Door kleine aanpassingen in de manier waarop opties worden gepresenteerd, kunnen organisaties, overheden en bedrijven ons ‘duwen’ in de richting van gewenste acties, zoals het kiezen voor gezondere voeding, het scheiden van afval, of het besparen van energie.

Het interessante aan dit psychologische fenomeen is dat het niet oplegt, maar stilletjes suggereert, waardoor het een positieve verandering teweeg kan brengen, mits het op een ethische manier wordt ingezet natuurlijk.

Witte jas effect

Uit onderzoek blijkt dat mensen eerder iets van een doctor aannemen of zijn advies opvolgen als hij een witte jas draagt. Als de arts een jogging outfit zou dragen, dan wordt hij opeens een stuk minder geloofwaardig. Een uniform wekt kennelijk vertrouwen en geeft een bepaald gezag.

Voorbeelden van beïnvloeding 

IKEA zet nudging technieken zeer effectief in om klanttevredenheid te verhogen en meer verkopen te realiseren. Na het doorlopen van een doolhof van meubilair, word je na het afrekenen bij de kassa verleidt met hotdogs en ijsjes, aangeboden tegen een ongelooflijk lage prijs. Het lijkt een onschuldige beloning voor je winkelbezoek, maar in werkelijkheid is het een slimme strategie die positieve associaties met het merk versterkt.

Ook Starbucks past nudging toe bij de keuze van de maat van de kop koffie. Wat vroeger een normaal formaat beker was, is nu ‘small’, de ‘normal size cup’ is groter en dus duurder.
Het principe werkt ook bij de keuze voor een abonnement of een bepaald pakket, door bij de middelste keuze opvallend ‘meest gekozen’ te vermelden, ben je vaak geneigd deze (vaak niet de goedkoopste) te kiezen. Door gebruik te maken van framing, lijkt een duurdere keuze opeens goedkoper.

Nudging overheid

Ook de overheid zet steeds vaker ‘duwtjes’ in om gedrag van burgers te sturen. Een voorbeeld daarvan is het vervangen van ‘Nee-Nee’ stickers door ‘Ja-Ja’ stickers in een aantal grote steden. Als je reclamefolders wilt blijven ontvangen moet je daarvoor zelf actie ondernemen. Reclamefolders op de deurmat krijgen is daarmee niet meer de standaard optie. 

Daarmee wordt de oplage van reclamefolders drastisch terug gebracht en ook het oud papier. Zo wordt verspilling tegen gegaan. 

Meer weten?

Meer weten over dit onderwerp? Dan is het boek het Bromvliegeffect van dr Eva van den Broek een aanrader.