Archetype betekenis en waarom we verhalen vertellen
Verhalen zijn van alle tijden. Mythen, sprookjes en fabels worden van generatie op generatie doorverteld. Als van jongs af aan worden ons verhalen verteld. Voor het slapen gaan, op school, op feestjes en verjaardagen. We hebben ze nodig, ze geven context aan ons bestaan. Verhalen zijn de beste leraren. Omdat ze betekenis geven, blijven ze hangen in ons geheugen en vertellen we ze door. Volgens wetenschappers zou de mensheid zonder verhalen niet overleven. In dit artikel ontdek je de kracht van verhalen en wat de archetype betekenis is.
Inhoudsopgave
Archetype betekenis en Carl Jung
De Zwitserse psychiater Carl Jung deed jarenlang onderzoek naar de psyche van de mens. Hij ontdekte dat het denken, de dromen, ideeën en overtuigingen van mensen van alle tijden zijn. Ze zijn als het ware voorgeprogrammeerd in ons brein en komen in bijna alle generaties en culturen voor. Hij noemde dat het collectieve onbewuste. Carl Jung concludeerde dat persoonlijkheidstypen tijdloos zijn en omschreef deze als Archetypes.
Vormen of beelden van collectieve aard die vrijwel overal ter wereld voorkomen als bestanddelen van mythen en tegelijkertijd als individuele producten van onbewuste oorsprong.
The Hero with a thousand faces
Het enorme succes van het filmverhaal Stars Wars is gebaseerd op de inzichten van Archetypes, die in een boek van Joseph Campbell uit de doeken wordt gedaan. Campbell deed zijn leven lang studie naar universele thema’s die voorkomen in eeuwenoude verhalen. Thema’s die al sinds mensenheugenis deel uitmaken van verhalen die mensen elkaar vertellen. Zijn bevindingen en het avontuur van de held lees je terug in het boek.
George Campbell geeft in zijn boek ‘The Hero with a Thousand Faces’ de volgende archetype betekenis:
Het concept van Archetypen werd door Jung ontleend aan klassieke bronnen, als Cicero, Plinius, en Augustinus. Adolf Bastian noemde het elementaire Ideeën. Archetypen werden ook wel subjectief bekende vormen genoemd. In Australië stond het bekend als de Eeuwigen van de Droom.
Waarom we verhalen vertellen
Als iemand een spannend of grappig verhaal vertelt kun je urenlang geboeid luisteren. Dat komt door de endorfine die we ongemerkt aanmaken. Telkens wanneer we iets nieuws leren, krijgen we een stoot van deze natuurlijke drug toegediend. We worden biologisch beloond als we nieuwe ontdekkingen doen, omdat het onze overlevingskansen vergroot. Daarnaast staan in verhalen mensen of menselijke figuren centraal. Zodat we ons in het verhaal kunnen herkennen en ons ermee kunnen verbinden. Verhalen roepen emotie op.
Archetypische verhalen
Veel prijswinnende films maken bewust of onbewust gebruik van archetypische verhalen. Denk aan het tragische liefdesverhaal van de Titanic en van Romeo en Juliet, of de film over wijze dwaas Forrest Gump. Ook de karakters uit Star Wars zijn gebaseerd op Archetypes, als Luke Skywalker, de held tegen wil en dank.
Het balkon uit het beroemde en tragische liefdesverhaal van Romeo en Juliet in het Italiaanse Veneto trekt jaarlijks duizenden bezoekers. Het is bedevaartsoord geworden voor romantiek zoekers.
Archetype voorbeelden
Het meest voorkomende Archetype dat uit de Archetype Quiz naar voren komt is de Gewone Man. Het motto van de gewone man is; doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Een echte allemansvriendin is Maxima. Ze is populair in alle lagen van de samenleving en maakt makkelijk contact met haar vrolijke lach.
Andere bekende personages die staan voor gewoon en nuchter zijn acteurs Emma Stone en Matt Damon. Albert Heijn had jarenlang een groot succes met de commercials waarin Harry, de nogal gewone supermarkt manager te zien was.
Archetype betekenis en functie
Welke Archetypes zijn er dan en welke functie hebben ze? We zetten ze alle twaalf voor je op een rij.
- Creator (Schepper): iets nieuws creëren
- Caregiver (Zorger): zorg voor anderen
- Ruler (Heerser): controle uitoefenen
- Jester (Joker): plezier maken
- Regular Guy (Gewone Man): je bent goed zoals je bent
- Lover (Geliefde): liefde vinden en krijgen
- Hero (Held): moedig handelen
- Outlaw (Rebel): de regels breken
- Magician (Magiër): transformatie bewerkstelligen
- Innocent (Onschuldige): vertrouwen houden en krijgen
- Explorer (Avonturier): onafhankelijkheid, vrij zijn
- Sage (Wijze): de wereld begrijpen
Archetype en merken
Merkstrategen Margaret Mark en Carol S. Pearson deden tientallen jaren onderzoek naar merken. Ze zochten het antwoord op de vraag: Waarom zijn sommige merken zo succesvol en bestaan anderen maar kort? Ze kwamen tot de conclusie dat merken met menselijke trekjes vele malen succesvoller zijn . Ze schreven er een baanbrekend boek over: the Hero and the Outlaw. Over hoe je met de kracht van Archetypes een uitzonderlijk merk kunt bouwen.
Mensen identificeren zich dus met merken die persoonlijke trekjes hebben. Ze kunnen zich in zo’n merk herkennen en er zelfs een relatie mee aangaan of er fan van worden. Denk bijvoorbeeld aan Apple of Nike die een hele trouwe schare fans hebben.
Het logo van Apple is een echt archetypisch beeld. De appel waarvan gegeten is, verwijst naar het Bijbelse verhaal van Adam en Eva in het paradijs en waarmee ze kennis kregen van goed en kwaad. De appel speelt ook een hoofdrol in het sprookje van Sneeuwwitje, waar ze een hap neemt van en vergiftigde appel.
Ben je net als de Hema de gewone man? Doe de Quiz en ontdek je merkpersoonlijkheid.
De rode appel is een archetypisch beeld van verleiding.
De 12 Archetypes
Merken zijn net mensen. Ze hebben een karakter, dat zich uit in hoe ze eruit zien en hoe ze zich gedragen. Ze geloven in iets en doen beloftes. Daarom hebben sterke merken een herkenbare en onderscheidende persoonlijkheid . Wat is jouw merkpersoonlijkheid? Ben je de onderzoeker, de allemansvriend, de zorger of de rebel?
Doe de quiz! En ontdek de persoonlijkheid van je merk.
Wat is jouw merkpersoonlijkheid en merkessentie?
Blogs over sterke merken
Lees inspirerende verhalen van merken die een voorkeurspositie hebben ingenomen in het brein van hun doelgroep. Met een goede marketing positionering zorg je ervoor dat klanten een persoonlijke connectie met je aangaan, omdat ze zich herkennen in je merk. En fans van ze worden! En of je nu een start-up, ZZP-er of MKB-er of multinational bent, iedereen bouwt een merk. Lees meer inspirerende voorbeelden positionering.
